W historii polskich mennic jedno z najważniejszych miejsc zajmuje Mennica Gdańska, która powstała już w XIII wieku. Produkcja monet na większą skalę została uruchomiona przez Zakon Krzyżacki i za czasów Konrada von Jungingena Gdańska Mennica biła złote dukaty i srebrne szelągi. Ostatnie monety z tych czasów wybito w 1449 roku, jednak żaden się do dziś nie zachował.

Monety z Mennicy Gdańskiej

Odkąd po upadku Zakonu Krzyżackiego Gdańsk przeszedł pod polskie władanie Mennica przez 300 lat biła monety z wizerunkami kolejnych polskich królów. W obiegu znajdowały się wtedy m.in. srebrny grosz i półgrosz, srebrny półtorak, srebrny dwojak, srebrny trojak, srebrny czworak, srebrny szóstak oraz złoty czerwony.

W XVI wieku zaczęto bić srebrne szelągi z gdańskim herbem i złote dukaty z wizerunkiem króla w renesansowej zbroi. Dukaty te ważyły 3,48 grama i miały próbę złota 986, czyli moneta zawierała około 3,43 grama czystego złota. Dukaty bite w tym czasie na zachodzie były cięższe i ważyły około 3,7 grama i zawierały blisko 3,65 grama czystego złota.

Po śmierci Zygmunta Starego postanowiono zamknąć wszystkie mennice w Koronie i Prusach, ale Gdańsk oprotestował ustawę, ostrzegając przed zalewem rynku przez obcą walutę - złote guldeny. Bicie monet w Gdańsku miało również zapobiec spekulacjom walutowym oraz wywożeniu lepszej, starszej waluty za granicę. Pomimo zakazów Mennica Gdańska biła srebrne grosze i trojaki a później także monety pod stemplem królewskim.

Za panowania Zygmunta Augusta Mennica Gdańska emitowała srebrne denary z orłem Prus Królewskich i herbem Gdańska. Po jego bezpotomnej śmierci Rzeczpospolita pogrążyła się w walkach elekcyjnych, a niezależny Gdańsk nie uznawał kolejno wybranych władców. W tym okresie Mennica Gdańska biła tak zwaną „monetę oblężniczą” najczęściej ze srebra, rzadziej ze złota bez żadnych królewskich znaków, ale za to ze znakiem używanym dla dawniejszych monet pruskich. Jednak po podpisaniu ugody ze Stefanem Batorym Gdańsk otrzymał w końcu z powrotem prawo bicia monety pod stemplem królewskim.

Monety oblężnicze: talar i dukat

Za panowania kolejnych władców, szczególnie Zygmunta III Wazy, w Gdańsku pracowali jedni z najlepszych medalierów w Rzeczpospolitej, którzy przygotowywali wyjątkowo precyzyjne stemple. Dlatego dziś oglądając gdańskie złote dukaty możemy obserwować, jak zmieniał się wizerunek króla i styl epoki przez kolejne lata panowania. Niestety, najcenniejsze dukaty z Gdańskiej Mennicy zostały zrabowane w czasie II Wojny Światowej.

Dziś Mennica Gdańska nie działa już aktywnie, ale tradycyjne złote dukaty, srebrne guldeny, a także inne złote i srebrne monety oraz sztabki złota wytwarzane przez najlepsze mennice na całym świecie można kupić na stronie sklepu Mennica Skarbowa: www.mennicaskarbowa.pl. Sięgając po kawałek historii można dokonać doskonałej inwestycji.